برج پیزا ایتالیا | باشکوه ترین برج کج اروپا

برج پیزا یکی از جاذبه های گردشگری معروف ایتالیا به شمار می‌رود و سالانه گردشگران زیادی را به شهر پیزا می‌کشاند. در این مطلب این جاذبه را به شما معرفی می‌کنیم، عکس های برج پیزا را می‌بینیم، در مورد دلیل کج شدن برج پیزا صحبت می‌کنیم و اطلاعاتی کامل را در اختیار شما می‌گذاریم.

چرا برج پیزا ؟

• از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایتالیا و حتی جهان است.
• به عنوان نماد اصلی شهر پیزا شناخته می‌شود.
• شناخته‌شده‌ترین برج کج دنیاست.
• بلندترین برج کج ناقوس‌دار اروپاست.
• اوج شکوه و عظمت سبک معماری اروپائی در تاریخ را به نمایش می‌گذارد.

آشنایی با برج پیزا | Tower of Pisa

برج پیزا که در ایتالیایی (Torre pendente di Pisa) خوانده می‌شود از جاذبه‌های مهم اروپاست که در شهر پیزا و در ناحیه توسکانی ایتالیا قرار دارد. این برج به نام برج کج پیزا (Leaning Tower of Pisa) برج ناقوس، برج ساعت و برج کلیسای پیزا نیز شهرت دارد و به عنوان نماد اصلی شهر شناخته می‌شود. مهم ترین دلیل مشهور شدن این برج 8 طبقه، حدود 4 درجه کج بودن آن است؛ البته برج پیزا تنها برج کج در جهان نیست؛ اما معروف‌ترین آنها به شمار می‌آید.

این سازه در میدان کلیسای جامع شهر (Piazza del Duomo) قرار دارد و به عنوان برج ناقوس کلیسای جامع شهر پیزا، درست در پشت این کلیسا واقع شده است. برج پیزا سومین بنای کهن این میدان پس از کلیسای جامع و تعمیدگاه پیزا (Pisa Baptistry) محسوب می‌شود. بد نیست بدانید پیزا نام خود را سال 600 قبل از میلاد از یک کلمه یونانی به معنی "سرزمین باتلاق" گرفته است. 

این سازه از یک سبک معماری اروپایی به نام رومی‌وار یا رومانِسک پیروی می‌کند که متعلق به نیمه سده 11 است. ارتفاع پیزا از سطح زمین در بخش کوتاه‌تر، به 55.86 متر و در بخش بلندتر به 56.67 متر می‌رسد. این سازه 14500 تن وزن دارد و قطر بیرونی برج 15.484 متر است. برج پیزا دارای 296 یا 294 پله است به دلیل آنکه در پلکان شمالی طبقه هفتم، دو پله کمتر از سایر طبقات، دیده می شود.

چرا برج پیزا کج شده است؟ 

این برج در زمینی با خاک سست و ناپایدار و متشکل از شن، خاک و رس آبرفتی حاوی ۶۰ درصد آب، و در واقع در یک زمین باتلاقی ساخته شد. این زمین نتوانست به خوبی از وزن سازه پشتیبانی کند و پس از گذشت مدتی از شروع ساخت، سازه نشست کرد و کج شد. پایه‌های ۵ متری برج در خاک ماسه‌ای اسفنجی زیر آن فرو رفته‌اند و کارشناسان همین نوع خاک را علت کجی برج می‌دانند. البته برخی تلاش می‌کنند این اشتباه را انکار کنند و بگویند برج در ابتدا قرار بوده کج شاخته شود. 

ثبت جهانی 

در سال 1987 میلادی میدان کلیسای جامع با شماره 395 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید و برج کج پیزا نیز به عنوان بخشی از این مجموعه ثبت جهانی شد.

تاریخچه برج پیزا

ساخت برج پیزا در 3 مرحله و در مجموع طی 199 سال اتفاق افتاد. برای پرداختن به داستان ساخت این برج، باید بدانید که شهر پیزا در آغاز یک بندر ساده اما مهم ایتالیا بود و اهالی آن مشغول درگیری‌های مختلف نظامی و توافق‌های تجاری بودند. آنها برای نشان دادن میزان اهمیت شهرشان تصمیم به ساختن یک کلیسای جامع بزرگ گرفتند که این طرح شامل کلیسای جامع، تعمیدگاه، یک برج ناقوس (برج پیزا) و یک گورستان بود. در آن دوره، ثروتمندان و طبقه اشراف در تلاش بودند تا با احداث شاهکارهای معماری توسط هنرمندان و معماران بنام، به رقابت با یکدیگر بپردازند. در قرن دوازدهم میلادی مردم شهر پیزا تصمیم گرفتند برج ناقوس را به گونه‌ای بسازند که با برج کلیسای سنت مارک ونیز رقابت کند. سنت مارک نماد ونیز بود و اهالی پیزا می‌خواستند نمادی چشم‌گیر داشته باشد.  در 5 ژانویه 1172، شخصی، حدود 60 سکه برای احداث یک برج ناقوس وقف کرد. سپس این مبلغ برای خرید چند سنگ که هنوز پایه برج ناقوس یا همان برج پیزا را تشکیل می‌دهند، استفاده شد. پایه‌های برج را در اگوست 1173 میلادی گذاشتند و کار در طبقه همکف با سنگ مرمر از 14 آگوست همان سال آغاز شد. 

این برج در سال 1178 پس از پیشرفت تا طبقه دوم و پیش از رسیدن به ارتفاع 12 متری، شروع به نشست کرد و به سمت جنوب شرقی خم شد. این اتفاق به دلیل ساخت برج در زمینی ضعیف و ناپایدار بود. جالب که بدانید بعد از بررسی ابعاد مختلف این اتفاق، مشخص شد طرح ساخت برج پیزا از ابتدا دچار نقص بوده است.

ساخت و ساز برای حدود یک قرن متوقف شد چرا که شهر پیزا در این مدت دائما در حال جنگ‌های وحشیانه و ویرانگر با شهرهای جنوا، لوکا و فلورانس بود. در این فرصت برج تا آنجا که می‌شد نشست کرد و در 27 دسامبر 1233، ساخت برج ادامه یافت و در سال ۱۲۳۴ از معماری به نام بونانو پیزانو برای ادامه ساخت دعوت به عمل آمد. او برج را تا طبقه چهارم بالا برد؛ اما به طبقه پنجم نرسید و کار را با همان خمیدگی رها کرد. طبقه پنجم و ششم به دست معماری دیگری بنا شدند؛ اما سازه همچنان خمیده بود. در تلاش برای جبران شیب بنا، مهندسان یک طرف طبقه‌های فوقانی را بلندتر از طرف دیگر ساختند. 

ساخت و ساز دوباره در سال 1284 متوقف شد؛ درست هنگامی که اهالی پیزا در نبرد ملوریا در جنگ با جنوایی ها از آنها شکست خوردند. در سال ۱۳۱۹ جووانی پیزانو معماری بود که تا طبقه هفتم پیش رفت و ساخت آخرین بالکن را تمام کرد. در سال ۱۳۵۰ ساخت طبقه هفتم برج در ارتفاع 56 متری به پایان رسید. اتاق ناقوس در سال 1372 توسط توماس آندره پیزانو اضافه شد و او توانست عناصر گوتیک این اتاق را با سبک معماری رومی‌وار یا رومانِسک برج هماهنگ کند. 7 ناقوس با وزن بیش از 29 تن به مرور بر بالای برج قرار گرفت؛ 7 ناقوس به نشانه 7 نت موسیقی که سنگین‌ترین آنها در سال 1655 نصب شد. این ناقوس‌ها در یک قرن گذشته به صدا در نیامده‌اند تا آسیبی به برج وارد نشود.

نهایتا به گفته برخی منابع در سال 1399 میلادی ساخت برج به پایان رسید. در سال‌های بعد به مرور زمان به انحراف این برج افزوده شد تا اینکه میزان این انحراف تا ۲.۴ متر از خط اصلی رسید. مطالعات نشان داد که این برج هر سال ۲٫۵ سانتی متر کج می‌شود و تا سال 2080 سقوط کرده و از بین می‌رود. برای همین تلاش‌هایی برای اصلاح انحراف برج صورت گرفت که در ادامه به آنها می پردازیم:

تلاش برای اصلاح انحراف برج پیزا

تلاش‌های بی‌شماری برای بازگرداندن برج به حالت عمودی یا حداقل جلوگیری از سقوط و ریزش آن انجام شده است. بسیاری از این تلاش‌ها ناکام بودند و در برخی موارد حتی کجی برج بیشتر هم شد. در تاریخ 27 فوریه 1964، دولت ایتالیا برای جلوگیری از سقوط برج درخواست کمک کرد؛ اما به دلیل نقشی که این عنصر در ارتقای صنعت گردشگری پیزا ایفا کرده بود، حفظ شیب فعلی اهمیت زیادی داشت.

تا سال 1990 میزان کجی پیزا به 5.5 درجه رسیده بود و این برج در تاریخ 7 ژانویه 1990 به روی گردشگران بسته شد؛ اما پس از گذشت بیش از دو دهه از مطالعات برای تثبیت سازه و با بررسی فروپاشی ناگهانی برج سیویک (Civic Tower) در شهر پاویا در سال 1989، اقداماتی برای افزایش استحکام و تثبیت این برج صورت گرفت. زنگ‌ها برای کاهش وزن سازه برداشته شدند، کابل‌هایی را بر روی طبقه سوم محکم بستند و خانه‌ها را در مسیر سقوط احتمالی برج تخلیه کردند. روش انتخاب شده برای جلوگیری از ریزش، كاهش شیب آن به زاویه‌ای ایمن‌تر بود که برای اجرای آن باید از زیر انتهای برج، خاک برداشت می‌کردند که در نهایت خاک برداشت شده به 70 تن رسید. شیب بنا 45 سانتیمتر کاهش یافت و به موقعیت سال 1838 بازگشت. پس از یک دهه تلاش برای اصلاح و بازسازی، پیزا باری دیگر در 15 دسامبر 2001 دوباره به عموم افتتاح شد.

پس از یک مرحله تقویت سازه در سال 2001، پیزا تحت مرمت برای ترمیم آسیب‌دیدگی، خوردگی و سیاه‌شدن ناشی از قدمت برج و اثرات باد و باران قرار گرفت. در ماه می سال 2008، مهندسان اعلام كردند كه برج برای اولین بار در تاریخ، از حرکت متوقف شده و حداقل تا دو قرن پایدار خواهد بود. در نوامبر ۲۰۱۸ نیز دوباره سازه مورد بررسی قرار گرفت و گروه ناظر تایید کردند که عملیات تثبیت موفقیت‌آمیز بوده و کجی برج به ثبات رسیده است.

معمار و سازنده برج پیزا

در مورد هویت واقعی معمار برج کج پیزا اختلاف نظر وجود دارد. سال‌هاست که این طرح به گوگللیمو (Guglielmo) و بنانو پیسانو (Bonanno Pisano) نسبت داده می‌شود. پیسانو یک هنرمند مشهور قرن دوازدهم در شهر پیزا بود که در ریخته گری برنز شهرت داشت. قطعه‌ای از مهر منقوش به نام وی در پای برج در سال 1820 به دست آمد؛ اما این قطعه ممکن است مربوط به در برنزی نمای کلیسای جامع باشد که در سال 1595 تخریب شد. یک مطالعه در سال 2001 نشان می‌دهد که دیوتیسالوی (Diotisalvi) به دلیل زمان ساخت و پیوستگی برج پیزا با سایر آثار وی شامل برج ناقوس سن نیکولا و تعمیدگاه در شهر پیزا معمار اصلی بوده است.

معماری برج پیزا

همانطور که گفته شد این سازه 8 طبقه از یک سبک معماری اروپایی به نام رومی‌وار یا رومانِسک پیروی می‌کند که متعلق به نیمه سده 11 است. پیزا دارای 6 طبقه با ستون‌های زیبا و فضای باز است و دو طبقه دیگر با طاق نماهایی زینت‌یافته‌اند. در پایین برج طاق‌هایی دیده می‌شوند که فاقد فضای باز هستند و روی دیوار چسبیده‌اند. این طاق‌ها در معماری به طاق‌های کور شهرت دارند و در برج پیزا دارای تزیینات هندسی زیبایی هستند. در بخش ناقوس‌ها طاق‌هایی مشابه پایین برج وجود دارد با این تفاوت که مقدارشان برای تعبیه ناقوس‌ها کاهش یافته است. طبقات با طاق‌ها و گچ‌بری‌های خیره‌کننده از هم جدا می‌شوند و جلوه زیبایی دارند.

داخل برج پیزا

در حالی که در ورودی در صف ایستاده‌اید، متوجه الگوهای رنگی موجود در سنگ مرمر استفاده شده در پایه برج می‌شوید که جلوه خاصی دارد. وقتی از در برج به ارتفاع 4 متر می‌گذرید و به داخل برج قدم می‌گذارید، می‌فهمید که در واقع داخل برج به شکوه و زیبایی نمای بیرونی آن نیست و اثری از آن تزیینات مفصل را نمی‌بینید. در ابتدای ورود با فضایی تاریک مواجه می‌شوید و کمی طول می‌کشد تا چشم‌تان به نور محیط عادت کند. این نور به قدری ضعیف است که سنگ‌های مرمر سفید در آن متمایل به زرد دیده می‌شوند. تنها نور از باز شدن نورگیری در سقف طبقه هشتم به داخل می‌تابد که حدود 50 متر بالاتر از سر شما قرار دارد.

داخل برج فقط یک استوانه توخالی از پایین به بالا دیده می‌شود و به جز پله‌های زیاد چیز دیگر در آن وجود ندارد. نکته جالب این است که در برج کاملا کج بودن آن را احساس می‌کنید. کف سازه به وضوح به سمت راست متمایل است و پیاده‌روی روی آن یک تجربه بسیار عجیب را برای‌تان رقم میپ‌زند. در مرکز برج یک سیم نازک حدود 46 متری می‌بینید که از مرکز سقف آویزان شده است و در انتهای آن در حدود 4 متر بالاتر از کف، یک جسم سنگین مانند یک آونگ غول پیکر قرار دارد.در حالی که سیم به وسط سقف وصل شده، جسم سنگین در نزدیکی لبه دیوار قرار گرفته است و این به خوبی کج بودن برج را به بازدیدکنندگان نشان می‌دهد. 

با بالارفتن از پله‌ها به بخش ناقوس‌ها می‌رسید و بالاتر از آن می‌توانید به تماشای چشم‌انداز اطراف بپردازید.

حقایق جالب درباره برج پیزا

داستان گالیله و برج پیزا: سال 1589 میلادی بود که گالیله برای اثبات ارتباط جرم و سرعت سقوط اجسام تلاش می کرد. روزی گالیله بر فراز برج پیزا رفت و دو شی با دو جرم متفاوت را از بالای برج به پایین پرتاب کرد تا ثابت کند جرم و سرعت سقوط با هم رابطه مستقیم دارند. همانطور که می‌دانید صحت تئوری او به اثبات رسیده است و همین داستان این برج باستانی را در تاریخ علم و دانش ایتالیا هم جای داده است. این داستان بر اساس شرح حال تاریخی گالیله که توسط دانش آموز گالیله در سال 1654 نگاشته شده و در سال 1717، مدت‌ها پس از مرگ وی، به عموم ارائه شده است.

استقامت برج پیزا در برابر زلزله: از سال 1280 حداقل چهار زمین‌لرزه قوی در این منطقه رخ داده اما این برج ظاهرا آسیب‌پذیر، باپرجا مانده است. یک گروه تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند که برج به دلیل آنچه که تعامل پویای ساختمان خاک و سازه (DSSI) نامیده می‌شود، قادر به مقاومت در برابر زمین‌لرزه است. به عبارت دیگر ارتفاع و سختی برج به همراه نرمی خاک پایه باعث می‌شود تا برج با زمین‌لرزه تکان نخورد و همان خاک نرم که باعث کج‌شدن برج شده و برج را در آستانه فروپاشی قرار داده، به استوار ماندن آن کمک کرده است. برخی نیز بر این باورند که انجام ساخت و ساز در مدت زمان حدود 200 سال باعث شده این خاک فشرده شود و برج را از سرنگونی نجات دهد.

نجات برج پیزا از شلیک توپ: در طول جنگ جهانی دوم ، متفقین گمان می‌کردند که آلمانی‌ها از این برج به عنوان یک برج دیده‌بانی استفاده می‌کنند. یک گروهبان ارتش آمریکا که برای تایید حضور سربازان آلمانی به داخل برج فرستاده شد، تحت تاثیر زیبایی کلیسای جامع و ناقوس آن قرار گرفت و بدین ترتیب از شلیک توپ به سمت آن و تخریبش جلوگیری کرد.

رقبای کج پیزا

دو کلیسای آلمانی، برج پیزا را به عنوان کج‌ترین ساختمان جهان به چالش کشیده اند: برج قرن پانزدهی زوورهوزن (Leaning Tower of Suurhusen) در آلمان با زاویه کجی 5.19 درجه و برج ناقوس قرن چهارده در شهر باد فرانکن‌هاوزن (Bad Frankenhausen) با زاویه کجی 4.8 درجه. ساختمان کپتال گیت (Capital Gate) در ابوظبی امارات متحده عربی به عنوان "بلندترین برج ساخته دست بشر" در جهان شناخته می‌شود و دارای شیب 18 درجه‌ای، یعنی حدود پنج برابر بیشتر از برج پیزاست.

دیگر سازه های کج در شهر پیزا: به جز این برج، سازه‌های کج دیگری هم در پیزا وجود دارند: برج ناقوس در کلیسای سنت میشل دی اسکالزی و برج ناقوس در کلیسای سنت نیکولا.

ساعت و هزینه بازدید از برج پیزا

ساعات بازدید:

• ماه های نوامبر و فوریه از 09:45 تا 17:15 
• روز اول نوامبر از 09:00 تا 18:00
• ماه های دسامبر و ژانویه از 10:00 تا 17:00
• از 5 تا 8 دسامبر از 09:00 تا 18:30
• از 21 دسامبر تا 6 ژانویه از 10:00 تا 19:00
• از اول تا 21 مارس از 09:00 تا 18:00
• روز 23 مارس از 09:00 تا 18:00
• از 23 تا 29 دسامبر از 09:00 تا 19:00
• از 30 مارس از 08:30 تا 20:00
• ماه های آوریل تا سپتامبر از 09:00 تا 20:00
• از 17 جون تا 31 آگوست از 08:30 تا 22:00
•  روز 16 جون از 08:30 تا 17:30
• ماه اکتبر از 09:00 تا 19:00  (به همراه تغییرات احتمالی در ابتدا و انتهای ماه)

هزینه بازدید:18 یورو (1,017,108 تومان)  برای ورود هر نفر به برج

نکات مهم:

برای رعایت نکات ایمنی کودکان زیر 8 سال اجازه ورود به داخل برج پیزا را ندارند و 8 تا 18 ساله ها هم همراه با والدین شان می‌توانند به بازدید از این برج بروند.

ظرفیت خاصی برای هر ساعت بازدید از برج در نظر گرفته شده است. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم رزرو خود را آنلاین و از طریق وبسایت این برج انجام دهید. 

دیدنی های اطراف

در میدان میراکلز و در فاصله کمی از برج پیزا می توانید آثار زیر را هم ببینید:

کلیسای جامع پیزا (Cattedrale di Pisa) در فاصله 17 متری

مجسمه چشمه با فرشته ها (Fontana dei Putti) در فاصله 100 متری

مجسمه فرشتگان مغضوب (Angelo caduto) در فاصله 60 متری

موزه اپرا دل دومو (Museo dell'Opera del Duomo) در فاصله 90 متری

تعمیدگاه سنت جیوانی (San Giovanni Baptistery) در فاصله 600 متری

ویدئویی از داخل برج پیزا

سخن آخر

به یکی از معروف‌ترین دیدنی‌های اروپا سر زدیم و به تماشای جلوه برج پیزا نشستیم. نظر شما درباره این جاذبه چیست؟ آیا علت کجی آن را می‌دانستید؟

نکته‌ای هست که بخواهید در مورد این جاذبه به آن بپردازیم؟

منتظر دیدگاه‌های شما هستیم...