آرامگاه مولانا در قونیه | مقبره شاعر پارسی گوی در ترکیه

بعضی ها آن قدر والا مقام هستند که سال ها پس از مرگ هم یادشان در دل ها باقی می ماند، یکی از این افراد مولانا جلال الدین بلخی شاعر و صوفی (روشی زاهدانه) ایرانی است که از بزرگان فرهنگ و هنر ما به شمار می رود، کسی که به تنهایی گوشه ای از تمدن ایرانی را شکل داده و یاد و نامش سال هاست که زنده باقی مانده و سال ها و قرن های دیگر هم زنده خواهد ماند. می خواهیم به آرامگاه این شاعر فرهیخته برویم، جایی که امروزه به موزه ای دیدنی تبدیل شده است.

موزه مولانا در شهر قونیه، یکی از مهم ترین شهرهای کشور ترکیه قرار گرفته است و می توانید به راحتی از آن دیدن کرده و بیشتر با این بزرگ مرد تاریخ آشنا شوید. با بازدید از این مکان، گردشی تاریخی، علمی، فرهنگی و هنری خواهید داشت و مولانا را بیشتر خواهید شناخت. 

همراه مان بیایید تا با هم به آرامگاه مولانا برویم و کمی بیشتر با فرهنگ و تمدن مان آشنا شده و چند ساعتی را شیفته و غرق در عقیده های صوفی شویم.ورود به صفحع راهنمای سفر به ترکیه

چرا بازدید از موزه مولانا؟

• مهم ترین جاذبه گردشگری در شهر قونیه است.
• می توانید با مولانا که از بزرگترین عارفان و شاعران در سراسر دنیاست، بیشتر آشنا شوید.
• از تاریخی ترین بناهای موجود در ترکیه به شمار می رود.
• حدود یک و نیم میلیون نفر در سال از این مکان دیدن می کنند.

معرفی موزه مولانا | Mevlana Museum

مولانا جلال الدین بلخی، این مرد پرآوازه بین سال های 604 - 672 هجری قمری می زیست و در این مدت آثار باارزشی را از خود به جای گذاشت. آرامگاه این شاعر پارسی گو امروز در شهر قونیه در ترکیه قرار دارد و علاقه مندان به ادبیات و شعر پارسی را میزبانی می کند. با رفتن به این آرامگاه در واقع از موزه ای بازدید می کنید که شما را به سفری در تاریخ مهمان می کند. مزار این شاعر پرآوازه در جنوب شرقی شهر قونیه قرار دارد؛ نقطه ای که از نظر تاریخی ارزش بسیاری دارد. جالب است بدانید در این مکان، آثاری یافت شده که نشان می دهند انسان ها در ۷۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در این نقطه از قونیه روزگار می گذراندند.

مزار و حرم مولانا بر روی تپه ای با ارتفاع ۱۰۱۶ متر بنا شده و منظره‌ای بسیار دیدنی دارد. این تپه تا امروز بارها و بارها مورد کاوش باستان شناسان قرار گرفته و آثار ارزشمندی از آن به دست آمده که متعلق به هزاران سال پیش هستند. مساحت مقبره مولانا در ابتدا ۶.۵۰۰ متر مربع بود؛ اما امروزه افزایش یافته و به ۱۸.۰۰۰ متر مربع رسیده است.

دوران زندگی مولانا همزمان بود با سلطنت سلسله سلجوقیان، یعنی همان دوران طلایی ساخت و ساز بناهای شاخص در ترکیه و ایران. پس از مرگ مولانا برای گرامی داشت این معلم بزرگ صوفی، حرمی برای مولانا ساخته شد که امروزه می توانیم آن را مشاهده و از آن بازدید کنیم.

ساخت و ساز مقبره مولانا در سال ۱۲۷۴ میلادی یعنی یک سال پس از مرگش شروع شد و با نظارت همسر امیر سلیمان سلجوقی به پایان رسید. بر فراز قبر او یک گنبد مخروطی شکل به رنگ فیروزه ای ساختند که متشکل از صدها سفال است و امروزه مقبره این فرد بزرگوار با همین گنبد فیروزه ای شناخته می شود. البته در سال ۱۸۵۴ میلادی چند بخش به ساختمان حرم مولانا اضافه شد تا بتواند جمعیت بیشتری را در خود جای دهد.

در سال ۱۹۲۶ میلادی شروع به تبدیل کردن مزار او به موزه کردند و در سال ۱۹۲۷ میلادی مقبره وی به موزه تبدیل شده بود و در سال ۱۹۵۴ میلادی حرم مولانا را موزه مولانا نامیدند.

موزه مولانا یکی از مهم ترین جاذبه های مقدس کشور ترکیه به شمار می آید. آرام آرام در فضای زیبای قونیه قدم می زنیم و وارد موزه زیبای مولانا می شویم، همراه مان بمانید.

مولانا که بود؟

مولانا جلال الدین بلخی در دنیا با چند نام شناخته می شود؛ بعضی ها به او مولانا یا مولوی می گویند؛ اما انگلیسی زبانان و افرادی که این زبان را ملاک قرار می دهند او را رومی (Rumi) می نامند. برخی دیگر هم این لقب ها را با هم در می آمیزند و به او مولوی بلخی یا مولوی رومی می گویند. پیروان تفکرهای او هم به مولانا لقب هایی مثل خداوندگار یا پروردگار می دهند. برای توصیف شکوه و عظمت این شاعر همین بس که سازمان جهانی یونسکو سال ۲۰۰۷ میلادی را به عنوان سال مولانا نام گذاری کرد.

مولانا در اشعارش از تخلص خاموش و مشتقات این کلمه برای اشاره به خودش استفاده می کرد؛ اما از نام او که بگذریم هرچه از صفاتش بگوییم کافی نیست؛ مولانا از بزرگترین و معروفترین شاعران ایران است که در سراسر دنیا شهره و محبوب است.

در سال ۶۰۴ هجری بود که این عارف بزرگ در خانواده ای با تفکر صوفیان چشم به جهان گشود، محل تولد او شهر بلخ واقع در افغانستان امروزی و پدر او یکی از صوفی های به نام آن روزگار یعنی بهاءالدین ولد بود. پدر او به صفت تواضع شهرت داشت. وی به بحث و جدال های کلامی با دیگران اعتقادی نداشت و بنابراین مولانا از بدو تولد با تفکرات و دید عارفان آشنا شد.

خانواده مولانا به دعوت علاءالدین کیقباد (یازدهمین پادشاه سلجوقی) به قونیه مهاجرت کردند و در این شهر ساکن شدند. مولانا ۱۹ سال داشت که با دختری به نام گوهر خاتون ازدواج کرد و در سن بیست و چهار سالگی پدر خود را از دست داد. سلطان سلجوقی برای سپاس از تلاش های مولانا و پدرش، باغ گلی به آن ها هدیه داد تا مکانی باشد برای بدن بی جان پدر مولانا. بعدها در سال ۶۷۲ قمری، مولانا نیز در همین مکان در کنار پدرش به خاک سپرده شد، او به دلیل بیماری و تب شدید جان باخت.

زندگی این مرد آن قدر فراز و نشیب و جذابیت دارد که اگر بخواهیم خلاصه ای از آن را هم بیان کنیم نیاز به کتابی با صدها صفحه داریم، بنابراین در این جا به مهم ترین نکته ها درباره اعتقادها و زندگی این شاعر بزرگ می پردازیم.

شمس تبریزی که بود و چه نقشی در حیات مولانا داشت؟

مولانا ۳۷ سال داشت که با فردی به نام شمس تبریزی ملاقات کرد و به شدت شیفته رفتار و کراماتش شد. از آن پس مولانا شروع به خلق آثاری کرد که در طول زندگیش بسیار نادر بود و در حقیقت این شعرها بهترین اشعار این شاعر را تشکیل می دادند. داستان های زیادی درباره ملاقات شمس با مولانا و انتظار این شاعر بزرگ برای بازگشت شمس روایت شده که حتما باید شعرهای مولانا را مطالعه کنید تا عمق زیبایی آن ها را متوجه شوید.

به طور کلی ماجرا از این قرار است که مریدان مولانا به شمس تبریزی حسادت می کردند و نمی توانستند توجه مولانا را به یک درویش فقیر تحمل کنند و مدام شمس را آزار می دادند تا این که آن ها باعث شدند شمس یک بار به صورت موقت و یک بار برای همیشه مولانا را ترک کند و ناپدید شود. به همین دلیل شاهد ظهور بیت هایی در وصف فراق شمس تبریزی در کتاب های مولانا هستیم.

نوع شعرهای مولانا

بیشتر شعرهای مولانا مثنوی هستند اما رباعیات و انواع دیگر شعر نیز در کارنامه او به چشم می خورد. آثار این شاعر ایرانی در موزه های گوناگونی در سراسر دنیا نگهداری می شوند برای مثال کلیات شمس تبریزی او در قونیه و مثنوی معنوی او در شیراز هستند. سبک شعر گفتن او به شکلی است که برای یافتن جان کلام در هر بیتش لازم است ساعت ها تفکر کنیم. همچنین آرایه هایی به کار می برد که هنوز هم بی نقص و خاص هستند.

آثار مولانا

مثنوی معنوی: حکایت، روایت و تمثیل هایی به زبان شعر در آن نوشته شده است.

دیوان شمس تبریزی: غزلیات پر آب و تاب برای شمس تبریزی

فیه ما فیه: سخنان عارفانه به زبان نثر که در آن سخنان بزرگان زیادی به چشم می خورد.

مکاتیب: ۱۴۵ نامه و مکاتبات مولانا به افراد مختلف در این کتاب گرد هم آمده اند.

مجالس سبعه: این کتاب از مهم ترین آثار مولاناست که در فهم دیگر آثار او نقش پر رنگی دارد. در اینجا ۷ مجلس موعظه و سخنان عارفانه ذکر شده که با خواندن قرآن آغاز می شود.

او حدود ۲۵۰۰ قصیده عرفانی، ۱۶۰۰ رباعی و به طور کلی ۲۵،۰۰۰ بیت در کارنامه خود به ثبت رسانده است.

موزه مولانای قونیه از نمای نزدیک

برای ورود به محوطه مقبره مولانا چند دروازه وجود دارد که هر یک از آن ها نزدیک به یکی از قسمت های مهم موزه هستند. دروازه اصلی موزه مولانا با نام دیویسان (Devisan) شناخته می شود. اگر این در را برای ورود انتخاب کنید مستقیم وارد حیاط مرمرین موزه می شوید. یکی دیگر از ورودی ها که بیشتر مورد توجه گردشگران قرار می گیرد نیز توربی (Türbe) نام دارد. درهای این دروازه با نقش و نگارهایی بسیار دیدنی پوشیده شده اند، نقش هایی که از زمان سلجوقیان برای مان به یادگار مانده اند. ما پیشنهاد می کنیم از همه دروازه های این مجموعه دیدن کنید.

بعد از آن که از ورودی های بنا گذشتید، وارد حیاط وسیع، مرمرین و سنگ فرش شده موزه یا همان مقبره مولانا می شوید. در این هنگام بنایی کهن رو به روی شما ظاهر می شود؛ همان سازه باشکوهی که در زمان سلطان سلیمان سلجوقی ساخته شد. این بنا همانند بسیاری از دیگر ساختمان های تاریخی ترکیه تابع سبک معماری ترکی، عثمانی و اسلامی است.

سمت راست بنا متعلق به مطبخ دراویش است. در این قسمت مردان و پیروان مولانا خدماتی گوناگون را ارایه می دهند تا مسیر سیر و سلوک عارفانه را بپیمایند. افرادی با عنوان های میدانچی، لباس شوی، شربت چی، پادو، قهوه کوب، جاروکش و مامور خواب در این قسمت رفت و آمد می کردند و امروزه مستخدمان و خدمه موزه در این مکان فعالیت می کنند.

در این مطبخ آموزش رقص و مراسم سماع هم انجام می گیرد و به علاقه مندان این آداب را آموزش می دهند. رقص سماع یکی از مهم ترین مراسم برای بزرگداشت یاد مولانا به شمار می رود که در هنگام مناسبت های مختلف در حیاط این موزه برگزار می شود.

سمت چپ بنا ۱۷ اتاقک یا سلول برای تزکیه نفس عارفان و درویش ها وجود دارد؛ اما آنچه در محوطه موزه مولانا به وضوح به چشم می آید حوضچه ای زیبا در وسط حیاط است که با نام چشمه تزکیه یا شستشو (washing fountain) شناخته می شود و با نظارت شخص سلطان سلیم ساخته شده است.

برای وارد شدن به مقبره مولانا چندین در پیش روی خود می بینید؛ یکی از درها که به رنگ نقره ای است رو به مهم ترین اتاق این بنا باز می شود. روی این در نوشته شده پسر محمد سوم سال ۱۵۹۹ میلادی. با باز شدن در، قبر ۶ مرید اعظم مولانا به چشم می خورند که در ۳ ردیف دفن شده اند و سپس مقبره خانوادگی مولانا را خواهید دید که در سکویی بالاتر از دیگر قبرها قرار گرفته اند و پیکر مولانا و پدرش در آن قرار دارند. بر فراز این دو قبر دو گنبد بزرگ ساخته شده که به وضوح قابل مشاهده هستند. بعدها همسر و فرزندان مولانا (از جمله مشهورترین پسرش، سلطان ولد) هم در همین قسمت و در کنار اقوام و اجدادشان به خاک سپرده شدند که قبر آن ها را هم می توانید در این قسمت ببینید.

آنچه در این اتاق بیش از همه چیز جلب توجه می کند پارچه ای فاخر است که روی قبر مولانا قرار داده اند. بر روی این پارچه آیه هایی از قرآن را با طلا نوشته اند و با گلدوزی تزیین کرده اند. این پارچه دیدنی توسط سلطان عبدالحمید دوم یکی از خلفای عثمانی در سال ۱۸۹۴ به مقبره مولانا هدیه داده شد.

همچنین فرش بسیار نفیسی هم در این قسمت وجود دارد که از جنس ابریشم است و برای بافتش از چهار میلیون گره استفاده کرده اند. از جالب ترین نکته ها در این اتاق، تابوتی چوبی است که قدمتش به قرن دوازدهم میلادی می رسد و هم اکنون روی قبر پدرش قرار دارد. این تابوت در سال ۱۵۷۹ میلادی توسط الیاس یکی از منبت کاران به نام آن دوران ساخته شد.

هر چه درباره این مکان دیدنی بگوییم کم است بنابراین برای این که جان کلام را بهتر ادا کنیم در ادامه جزیی تر به مکان های مختلف این موزه خواهیم پرداخت.

تاریخچه موزه مولانا

همانطور که در بخش آشنایی با مولانا گفتیم، خانواده مولانا توسط خاندان سلطنتی سلجوقی به قونیه دعوت شدند و به این شهر مهاجرت کردند. پس از سال ها زندگی زیر سایه خاندان سلطنتی در سال ۱۲۳۱ میلادی باغ گل رز قونیه به خانواده مولانا هدیه داده شد تا پیکر پدر مولانا در آن دفن شود و این کار آغازی برای ساخت موزه مولانا بود.

آرام آرام و با مرگ مولانا و دیگر اعضای خانواده اش این باغ به یک گور خانوادگی تبدیل شد، جانشین و شاگرد مولانا که حسام الدین چلبی (Hüsamettin Çelebi) نام داشت به خاندان سلطنتی کمک کرد که پس از مرگ مولانا یعنی در سال ۱۲۷۴ روی مزارش مقبره ای بسازند. لازم است ذکر کنیم که گنبد مخروطی در سال ۱۸۵۴ میلادی با سفال تزیین شد.

بارها و بارها قسمت های مختلفی به بنای موزه مولانا اضافه شد و در سال ۱۹۵۴ هم به صورت رسمی به دراویش اجازه داده شد که در موزه مولانا به رقص و ساز و آواز بپردازند، همین موضوع باعث جاری شدن سیل سالانه گردشگران به سوی قونیه شد. البته برپایی رسم های صوفی گرایانه در این موزه همیشه مخالفان زیادی داشته است؛ اما معتقدان به این آداب آن را رقصی مذهبی و راهی برای رسیدن به خدا می دانند و به دلیل نقش مهم این مراسم در صنعت گردشگری هنوز درویش ها اجازه برپایی مراسم شان را در این مکان دارند.

معماری مقبره مولانا

موزه یا ساختمان مقبره مولانا در زمینی به مساحت ۱۸.۰۰۰ متر مربع ساخته شده است و با نام کابای هدرا (Kubbe-i Hadra) به معنای گنبد سبز نیز شناخته می شود. این نام گذاری به دلیل معماری خاص بناست. همان طور که در تصاویر می بینید از شاخص ترین ویژگی ها در ساختمان این بنا، گنبد مخروطی شکل و فیروزه ای رنگ آن است. این گنبد بر روی چهار ستون بنا شده و جذاب ترین قسمت معماری این ساختمان به حساب می آید.

مقبره مولانا به دست معمار مشهور و خبره ای به نام بدرالدین تبریزی (Bedrettin Tebrizi) ساخته شد، او اهل آذربایجان و شهر تبریز بود و ایده گنبدی سبز رنگ بر فراز بارگاه مولانا را او مطرح و اجرایی کرد و با ساخت چنین بنایی توانست نامش را در تاریخ جاودان کند.

این مقبره مانند بسیاری از بناهایی که در دوران سلجوقیان و عثمانیان ساخته شدند، تابع معماری سنتی ترکی و اسلامی است. اینجا دارای گنبد های نیم دایره و یک مناره سر به فلک کشیده است که با ظرافت خاصی تک تک اجزایش را طراحی و ساخته اند. اگر کمی با دقت به عکس ها توجه کنید اوج زیبایی را در طراحی و اجرای این بنا خواهید دید.

دیدنی ها و قسمت های مختلف موزه مولانا 

این سازه مکانی تاریخی، فرهنگی است که از سال ها پیش با فرهنگ مردمان ترک و فارسی زبان در هم آمیخته است. در این قسمت بیشتر با بخش های مختلف و دیدنی های موزه مولانا آشنا می شویم.

۱- اتاق آرامگاه

درست در زیر گنبد فیروزه ای رنگ و درخشان این بنا که از فرسخ ها دورتر دیده می شود، پیکر مولانا دفن شده است. همان طور که توضیح دادیم علاوه بر مولانا اقوام و مریدان او هم در اطراف این گنبد زیبا دفن شده اند.

این اتاق یکی از افتخارات مردمان ترک است. تمام قسمت های اتاق با حکاکی روی سنگ، خوش‌نویسی، نقاشی و منبت کاری تزیین شده اند و در کنار هم محلی فوق العاده را تشکیل داده اند. در جای جای این اتاق می توان آیه های قرآن را که با خوش‌نویسی شده اند را مشاهده کرد.

۲- محل برگزاری مراسم

در سه مکان از مقبره مولانا مراسم عرفانی برپا می شود؛ این نقاط عبارت اند از مطبخ، مسجد کوچکی که در مجاورت بنا ساخته شده و دیگری هم محوطه سنگ فرش شده بزرگ مقبره مولانا.

از مهم ترین مراسم که در این مکان ها برپا می شود می توان به رقص سماع، هال یا شمانه (Semahane) اشاره کرد. این جشن ها همراه با رقص و موزیک هستند و از آلات موسیقی مثل ویولون، دف، سنج کوچک، دایره زنگی، گیتار، درام، فلوت و... در آن ها استفاده می کنند. 

مسجد این مجموعه بسیار دیدنی است و در آن از تزیینات نفیسی چون فرش های باشکوه، لوسترهای دیدنی و ... استفاده کرده اند. این مکان به دلیل برپایی اذان در آن، در طی قرن های گوناگون مقدس و مورد احترام است، حتا درهای مسجد مولانا هم چوبی و حکاکی های منحصر به فرد و چشم نواز دارند. امروزه دور تا دور این مکان را ویترین هایی از جنس شیشه قرار داده اند و در آن ها قرآن های ارزشمندی را به نمایش گذاشته اند.

۳- نمایشگاه قرآن

در حال حاضر در مجاورت مسجد کوچک مقبره مولانا، محلی برای برپایی نمایشگاه های کتاب و به خصوص قرآن وجود دارد و در این بخش بازدیدکنندگان می توانند قرآن های خطی و بسیار قدیمی را مشاهده کنند. هر یک از کتاب هایی که در این نمایشگاه نگهداری می شوند بسیار نفیس و دیدنی هستند و با اشیای باارزشی نیز تزیین شده اند مانند مروارید های گران قیمت و...

در این نمایشگاه وسایل دیگری چون سجاده مولانا، نسخه اصلی کتاب مثنوی معنوی، جعبه ای که در آن تعدادی تار مو با عنوان ریش مقدس محمد قرار دارد و ... نیز نگهداری می شوند.

۴- مطبخ | Matbah

همان طور که قبل تر اشاره کوتاهی داشتیم، در مقبره مولانا مکانی هم با عنوان مطبخ یا آشپزخانه وجود دارد که اکنون محلی برای آموزش مراسم و عقاید مختلف صوفیانه است. این قسمت در سمت جنوب غربی بنا قرار دارد و در سال ۱۵۴۸ میلادی به این مجموعه اضافه شد.

امروزه مانکن هایی با لباس های سنتی ترکی و صوفی را در مطبخ قرار داده اند تا بازدیدکنندگان دید وسیع تری به آداب صوفی گرایانه پیدا کنند. گاهی مراسمی مثل رقص سماع در همین قسمت ساختمان برپا می شود و آن قدر جمعیت برای دیدن این جشن و مراسم به مقبره می آیند که جای سوزن انداختن هم پیدا نمی شود. بنابراین اگر علاقه مند هستید که مراسمی مختلف مولانا را از نزدیک شاهد باشید باید چند ساعت پیش از شروع آن ها به مطبخ بروید.

جالب است بدانید که از سال ۱۹۲۶ میلادی به بعد در این مکان غذا می پختند و به بازدیدکنندگان و خدمه ارایه می دادند، امروزه هم گاهی در این مکان غذا سرو می شود.

۵- اتاق تلاوت | Tilavet

تلاوت، یک کلمه عربی و به معنای خواندن با صوت و آوایی زیباست، نام این اتاق به نوع کاربری آن در زمان های گذشته اشاره دارد. در گذشته در این اتاق به خواندن قرآن می پرداختند به همین دلیل با نام تلاوت معروف شده است. امروزه هم برای قرآن خواندن از این مکان استفاده می شود؛ اما بیشتر برای به نمایش گذاشتن کتب نفیس و تاریخی از آن بهره می برند، در این اتاق همه چیز نفیس و با ارزش و فاخر طراحی و ساخته شده است برای مثال در این اتاق پارچه ها هم با نقره زیباسازی شده اند.

۶- شمانه | Semahane

سلطان سلیم در قرن ۱۶ میلادی قسمتی را در مقبره مولانا به برگزاری مراسم صوفیانه اختصاص داد. این قسمت گنبد گسترده ای دارد که زیر آن میدانی برای رقص های دراویش ساخته شده است و در زمان مراسم بزرگی مانند سالروز مولانا در این قسمت رقص و پایکوبی برپا می شود.

۷- سنگ قبر مولانا

افراد بسیاری از جای جای دنیا به قونیه می روند تا تنها به تماشای سنگ قبر مولانا بپردازند و برای شادی روحش دعا و نیایش کنند به همین دلیل این بخش را یک بار دیگر به بررسی مقبره مولانا اختصاص داده ایم. به طور کلی ۱۰ قبر در اتاق مقبره مولانا وجود دارد.

گذشته از پارچه طلاکوب و زرین که روی قبر این مرد شهیر کشیده شده یکی از نکته های جالب توجه دیگر در مقبره او جمله تامل بر انگیزی است که روی قبرش نوشته شده، این جمله این مضمون را دارد:

قبر ما را روی زمین مشخص نکنید (ما را محدود نکنید)، مقبره ما داخل قلب های روشن است.

در اطراف این قبر نیز کتیبه هایی با مضمون فلسفی و عارفانه دیده می شود، روی یکی از کتیبه ها نوشته شده:

Either seem as you are

Or be as you seem

آن طور که هستی به نظر بیا

یا آن طور باش که به نظر می رسی

۸- سلول دراویش

۱۷ سلول یا اتاقک هم در موزه مولانا وجود دارد که با گنبدهای کوچک قابل تشخیص هستند و محلی برای تزکیه نفس مریدان به شمار می آیند. در زمان مراد سوم (سال ۱۵۸۴ میلادی) یکی از پادشاهان عثمانی، این اتاق ها به بنای مولانا اضافه شدند.

امروزه این اتاق ها کاربری قدیم شان را از دست داده اند. ۴ سلول که در سمت راست این مجموعه اتاق ها قرار دارند هم اکنون به عنوان باجه فروش بلیت و بخش اداری مورد استفاده قرار گرفته اند، دو اتاق دیگر هم محل نگهداری کتاب هایی هستند که به موزه مولانا توسط افراد سرشناس اهدا می شوند.

بقیه اتاق ها نیز به محلی برای فروش صنایع دستی، فرش و از این قبیل اشیا تبدیل شده اند و مریدان برای تزکیه نفس و انجام آداب خاص شان از دیگر بخش های مقبره مولانا استفاده می کنند.

نگاهی کوتاه به رقص سماع

همه ساله در ۱۷ دسامبر (26 آذر) به مدت دو هفته در قونیه و در مقبره مولانا جشنی با نام مراسم سماع برپا می شود که از جذاب ترین جشنواره ها در ترکیه است و توانسته گردشگران بسیاری را از کشورهای مختلف به سوی مقبره مولانا بکشاند.

سماع یا چرخش دراویش نام رقصی است مخصوص اهل تصوف (درویشی یا عرفان (نوعی طریقت اسلامی) ) و در لغت به حالتی هیجانی اتلاق می شود که به عارفان در مسیر سیر و سلوک عرفانی دست می دهد، حالتی که از خود بی خود و به پروردگار نزدیک تر می شوند. از نظر لغوی هم سماع به معنای آوایی گوش نواز و خواندن آوازی عرفانی است. به مراسم سماع روز عروسی (Seb-i Arus) هم می گویند و با این نام هم شناخته می شود.

نام جشن سماع که امروزه در قونیه برپا می شود و ۱۰ روز نیز ادامه دارد از همین کلمه الهام گرفته شده است. در این مراسم درویش ها با لباس های بلند و سفید رنگ و کلاه های باریک و بلندشان که اغلب تیره رنگ هستند به یاد مولانا و عقایدش می چرخند و می چرخند… آن قدر که فردی عادی اگر آن قدر به دور خود بگردد بدون شک سرش گیج می رود و زمین خواهد خورد. 

نکته جالب در رابطه با لباس درویش ها این است که لباس بلند و سفیدشان نماد کفن و مرگ و کلاه بلند و تیره رنگ شان سمبل سنگ قبر است و آن ها حتا با ظاهرشان نیز خداوند و مرگ را به یاد تماشاگران می اندازند. 

این اعمال به دلیل آشنایی و نمودی کوتاه از حال و هوای روحانی و آسمانی سماع انجام می شود. سماع دنیایی دیگر است؛ جهانی ماورا الطبیعی که هرکسی نمی توان به آن داخل شود، حالتی که عرفا در هنگام سماع دارند شبیه به حسی است که پس از چندین بار چرخیدن دور خود به وجود می آید، احساس گیجی توام با جدا شدن نسبی روح از بدن که عارف و سالکان در آن حالت به خداوند نزدیک می شدند و حالتی ربانی پیدا می کرده اند.

ورود به صفحه اختصاصی رقص سماع

با اتوبوس یا ترم (Tram)

در تمامی خیابان های اصلی قونیه آژانس هایی برای گردشگران وجود دارد که می توانید از آن ها بلیت اتوبوس تهیه کنید. سیستم اتوبوس رانی قونیه از کیفیت خوبی برخوردار است و شما در هر مکانی که باشید به وسیله اتوبوس می توانید به مزار مولانا برسید، هزینه اتوبوس بنابر مسافت ایستگاهی که در آن سوار بر اتوبوس شده اید به صورت دیجیتالی اخذ می شود و هزینه های مختلفی دارد؛ اما شما از هر ایستگاهی که استفاده کنید کافی است به راننده بگویید که به مزار مولانا می روید.

ترم یا متروهای روگذر هم ایستگاه های بسیار زیادی در قونیه دارند می توانند با سرعت بیشتری شما را به مزار مولانا برسانند.

با اتومبیل شخصی:

اگر با اتومبیل شخصی خود سفر می کنید کافی است به آدرس مندرج در زیر مراجعه کنید.

آدرس: ترکیه، قونیه، کاراتای، مولانا سی دی، عزیزیه ماه

 Address: Aziziye Mah, Mevlana Cd. No:۱, ۴۲۰۳۰ Karatay/Konya, Turkey

هزینه و اطلاعات بازدید

گردشگرانی که از کشورهای غیرمسلمان به قونیه می روند می اندیشند که او یک قدیس مسلمان بوده است؛ اما برای مسلمانان مولوی یک شاعر و صوفی گران قدر است و نباید به او لقب قدیسه داد. در هر صورت علاقه مندان از سرزمین های گوناگون برای دیدار مولانا به قونیه می روند بنابراین باید کمی با شرایط و اطلاعات بازدید این مکان دیدنی آشنا شویم.

ساعت بازدید:

10:00 الی 17:00

هزینه بازدید:

بازدید از موزه رایگان است و در صورت نیاز به راهنمای صوتی باید هزینه پرداخت کنید.

بهترین زمان بازدید:

این مقبره تقریبا در تمام طول روز شلوغ است بهترین زمان بازدید هنگام صبح (درست هم زمان با باز شدن درب ها) و ظهر است.

دیدنی های اطراف موزه مولانا قونیه

شاید برای شما سوال باشد که در سفرتان به قونیه علاوه بر دیدار مزار مولانا چه فعالیت های دیگری امکان پذیر است و دیگر مناطق دیدنی این شهر کدام اند، به همین خاطر در ادامه به معرفی برخی از برترین مکان های گردشگری در قونیه خواهیم پرداخت:

مسجد علاءالدین | Alâeddin Mosque: فاصله 170 متر

مدرسه کاراتای | Karatay Medresesi: فاصله 1.2 کیلومتر

موزه باستان شناسی قونیه | Archaeological Museum Konya: فاصله 1 کیلومتر

قوانین ضروری بازدید از موزه مولانا

• باید بدون کفش به همه اتاق ها حتا بخش اداری وارد شوید.
• کفش های تان را در کیسه های پلاستیکی قرار داده و به خود ببرید.
• عکاسی مجاز است اما بدون فلش، لطفا به قانون ها احترام گذارید و فلش های تان را خاموش کنید.
• به عقاید دیگر بازدیدکنندگان احترام بگذارید.
• توجه داشته باشید که در زمان برگزاری رقص سماع ورود به مجموعه مولانا ملزم به پرداخت هزینه است و این مبلغ سالانه متغیر است.
• امروزه بانوانی که وارد این موزه می شوند باید پوشش مناسبی داشته باشند و پوشیدن لباس های تنگ و کوتاه در این مکان جایز نیست.

با تماشای این ویدیو از موزه مولانا در قونیه لذت ببرید

توصیه کارناوال

قونیه یکی از قدیمی ترین شهرهای کشور ترکیه است و در آن سبک گردشگری بیشتر تاریخی و آشنایی با بناها و فرهنگ و آداب و رسوم مردمان قدیم است، البته این شهر طبیعت زیبایی هم دارد؛ اما اغلب کسانی که قونیه را برای سفر انتخاب می کنند عاشق تاریخ هستند پس پیش از سفر به قونیه حتما از قبل برای اماکنی که قصد بازدید از آن ها را دارید برنامه ریزی کنید.