مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران | معجونی از تاریخ و طبیعت در پایتخت

امروز راهی شمال پایتخت هستیم و می خواهیم سری به مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران بزنیم؛ یکی از باغ های زیبای تهران که در حین لذت بردن از زیبایی هایش می توانید به گذشته هم سرک بکشید و کمی هم از هنر و معماری سر در بیاورید. در این باغ می توانید به سراغ کاخ نیاوران بروید که ظاهری مدرن دارد و یا کاخ صاحبقرانیه را از نظر بگذرانید که معماری دوره قاجار را به نمایش می گذارد. کوشک احمد شاهی، موزه خودروهای سلطنتی، باغ کتیبه ها و ... نیز از دیگر بخش های این مجموعه هستند که هر یک تجربه متفاوتی را برای تان به ارمغان می آورند.

با کارناوال به باغ نیاوران بیایید که دیدنی های جذابی را در خود جای داده است و گشتی متفاوت در تاریخ پایتخت را برای تان رقم می زند...

چرا مجموعه فرهنگی -تاریخی نیاوران؟

• یکی از دیدنی های تاریخی و جذاب پایتخت است.
• فضایی زیبا دارد و می تواند ساعت های خوشی را برای تان بیافریند.
• کاخ ها و موزه های متعددی را در خود جای داده است و گردشی متفاوت را برای تان فراهم می کند.
• آخرین سکونتگاه محمدرضا شاه پهلوی بوده است.
• میزبان کاخ صاحبقرانیه است که شاهکاری در معماری به شمار می رود.

آشنایی با مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران

در میان ساختمان های کوتاه و بلند محله نیاوران تهران، باغ زیبایی خودنمایی می کند که رهگذران کنجکاو را به درون خود می کشاند. این باغ مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران نام دارد که شامل باغی زیبا و ساختمان های متعدد می شود و مقصدی ناب برای تجربه یک گردش خانوادگی و دوستانه است. 

این منطقه از تهران برای نخستین بار مورد توجه قاجارها قرار گرفت و کم کم بناهای زیبایی در آن ساخته شدند. ناصرالدین شاه کاخ زیبایش را در این باغ بنا نهاد و در کنارش حرمسرایی نیز برپا کرد. سپس رضاخان بر تخت سلطنت تکیه زد و بساط این باغ و حرمسرایش را برچید. پسر وی پس از رسیدن به سلطنت، خانواده اش را به این باغ آورد و ساختمانی برای سکونت آنها بنا کرد. 

مجموعه نیاوران نه تنها از حیث تاریخ، که از نظر معماری نیز قابل توجه است. در یک سو صاحبقرانیه با ظاهرِ ناصرالدین شاه پسندش، خودنمایی می کند و نشانه هایی از معماری ایرانی اروپایی را به نمایش می گذارد و در گوشه ای دیگر سازه های نوین تر رخ می نمایند. به دلیل این زیبایی ها و ارزش مجموعه، نامش از 6 خرداد 1377 با شماره 2025 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

حال خوش مجموعه نیاوران

شاید بسیاری با تصور اینکه این باغ تنها مجموعه ای فرهنگی تاریخی است، قید رفتن به درونش را می زنند چرا که چنان علاقه ای به تاریخ ندارند؛ اما در واقع آنچه در این مجموعه انتظارتان را می کشد ساعاتی شیرین و فراموش نشدنی است که تا همیشه در ذهن تان می ماند.

فضای روح نواز

وارد محوطه که می شوی کافیست چشمانت را ببندی تا صدای عبور نسیم از میان درختان و نوای آهنگین پرندگان برای لحظه ای از شهر و هیاهوها دورت کند. گیاهان و پرندگان زیادی در این باغ سکنا گزیده اند و ما را به تماشای تصاویر زیبا مهمان می کنند. حوض میانی باغ جلوه خاصی به آن بخشیده است و آب با جریان یافتن در جویبارها هوا را خنک نگاه می دارد. نقش کاشی ها بر در و دیوار نشان از هنر ایرانیان می دهد. گاهی در مجموعه نیاوران این فرصت را هم دارید که مسافت کوتاهی را با ماشین قدیمی طی کنید و لذت ببرید.

بناهای چشم گیر

نیاوران چندین ساختمان و موزه در خود دارد؛ ساختمان هایی که در زمان قاجار و پهلوی اماکن پر رفت و آمدی بودند و امروزه در سکوت عمیقی فرو رفته اند. نگاهی که به اطراف بیندازی تازه چشمت به بناها می افتد که در جای جای باغ قد علم کرده اند و قصه هایی برای خودشان دارند. به هر طرف که بروی دیدنی های زیادی انتظارت را می کشند. پس صبور بودن بهترین راه برای تجربه یک گردش خوب در این باغ است. در جایی کاخ قاجاری توجهت را به خود جلب می کند و در گوشه ای دیگر محو تماشای کاخ مدرن پهلوی می شوی. شکوه ساختمان ها چیزی نیست که به این راحتی ها از کنارشان بگذری...

فرصت خوشمزه گردی

کافه رستوران کوچک اما باصفای باغ نیاوران لذت گشت و گذارت را دو چندان می کند. فکر کن! می توانی روی یک صندلی چوبی بنشینی و در حالی که از تماشای ساختمان های تاریخی لذت می بری و محو تماشای درختان کهنسال هستی، فنجانی چای بنوشی یا وعده ای خوشمزه بخوری... 

بخش های مختلف مجموعه نیاوران

محوطه کنونی باغ شامل کاخ اختصاصی نیاوران و موزه پارچه و لباس های سلطنتی، موزه سینما، کاخ صاحبقرانیه و موزه حوضخانه، کوشک احمدشاهی، موزه جهان نما، کتابخانه اختصاصی، موزه خودروهای اختصاصی کاخ نیاوران، باغ کتیبه ها و ... است که علاقه مندان زیادی را برای بازدید به سوی خود می کشانند. فضاهایی هم مانند تالار آبی در مواقع برگزاری نمایشگاه ها و برنامه های خاص مورد استفاده قرار می گیرند.

کارناوال در این مطلب به طور خلاصه هر یک از قسمت های قابل بازدید را به شما معرفی می کند؛ اما در مطالب بعدی به طور مفصل به هر یک از قسمت ها خواهیم پرداخت.

1 - کاخ اختصاصی نیاوران

کاخ اختصاصی نیاوران جلوه ای از معماری نوین در شمال شرقی این باغ را به نمایش می گذارد و آخرین بنای ساخته شده در باغ است. ساخت این بنا در سال 1337 خورشیدی آغاز شد تا سکونتگاهی برای خانواده محمدرضا پهلوی باشد. کاخ نیاوران در کنار برخورداری از شیوه معماری نوین، مزین به طراحی ایرانی ست و ساختار هوشمندانه ای دارد. طبقه اول بنا برای پذیرایی مهمانان و طبقه آخر برای اتاق خواب ها و فضاهای شخصی خانواده بوده و در میان این دو طبقه یک نیم طبقه برای فضای کاری در نظر گرفته شده است.

این کاخ را مهندس محسن فروغی طراحی کرد و احداث آن بر عهده شرکت ماپ بود. شرکت مهندسین مشاور عبدالعزیز فرمانفرماییان و همکاران به عنوان مهندس مشاور وظیفه نظارت بر اجرای پروژه را بر عهده داشت. در تاریخ ششم خرداد ماه سال 1377 این بنا با شماره 2025 به ثبت ملی رسید و در زمره آثار ارزشمند ایرانی قرار گرفت.

2- کتابخانه سلطنتی

به منظور ایجاد محیطی برای مطالعه شخصی و خصوصی، فضایی با عنوان کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران در شمال شرقی کاخ نیاوران توسط شرکت فرمانفرماییان ساخته شد. ساخت بنا مربوط به سال 1355 خورشیدی و زیربنای آن حدود 770 متر مربع است.

در ویژگی های معماری این بنا خبری از استاندارد های معمول یک کتابخانه نیست؛ اما نور فضا بسیار هوشمندانه و دقیق و از طریق پنجره ها و سیستم نورپردازی ترکیب شیشه و آیینه طراحی شده توسط هنرمند آمریکایی چارلز سوینگنی (Charles sevigny) تامین می شود. 23000 جلد کتاب با 16000 عنوان در این کتابخانه وجود دارد که یکی از آنها اولین تفسیر فارسی قرآن کریم است.

بهای بلیت: 4000 تومان برای اتباع ایرانی و 30000 تومان برای اتباع خارجی

بروز رسانی 1399/03/21

3- کوشک احمدشاهی

کوشک احمد شاهی نام عمارتی دو طبقه است که در اواخر دوره قاجار و به عنوان خوابگاه ییلاقی احمدشاه ساخته شد. این عمارت در میان باغ نیاوران قرار گرفته و دارای مساحتی برابر 800 مترمربع است. سقف شیروانی و به کار رفتن آجر در سراسر نمای بیرونی، یکی از ویژگی های جالب توجه این ساختمان به شمار می رود که باعث شده بنا در میان باغ جلوه خاصی داشته باشد. ایوان سراسری چهار طرفه در طبقه دوم امکان تماشای مناظر زیبا در باغ را فراهم می سازد و چشم اندازی زیبا را پیش روی بیننده قرار می دهد. 

4- کاخ صاحبقرانیه

پرطرفدارترین بنای موجود در محوطه باغ نیاوران، کاخ صاحبقرانیه است که در قسمت جنوبی باغ قرار دارد و در زمان سلطنت ناصرالدین شاه در دو طبقه ساخته شده است. این کاخ به عنوان محل زندگی ناصرالدین شاه و همسرانش مورد استفاده قرار می گرفت و یکی از رویدادهای مهم ایران یعنی صدور فرمان مشروطیت نیز در آن به وقوع پیوست.

با روی کار آمدن سلسله پهلوی این کاخ خالی از سکنه شد و دیگر مورد توجه قرار نگرفت تا اینکه رضاخان تصمیم گرفت مراسم ازدواج فوزیه و محمدرضا پهلوی را در این مکان برگزار کند. این تصمیم، بازسازی و آماده سازی این کاخ را با هزینه ای گزاف در پی داشت؛ اما با وجود تمام تلاش ها این مراسم به دلیل برودت هوا به مکان دیگری انتقال یافت.

این عمارت در زمان محمدرضا پهلوی نقش دفتر کار وی را داشت.

کاخ صاحبقرانیه در تاریخ 11 بهمن ماه سال 1334 با شماره 419 ثبت ملی شد. یکی از دلایل شهرت این ساختمان تالار آینه یا جهان نمای آن است که همگان به واسطه آینه کاری بی بدیل آن، دوستش دارند. 

نکته: این کاخ موزه تا اطلاع ثانوی تعطیل است.

بروز رسانی 1399/03/21

5- حوضخانه

حوضخانه همان طبقه پایینی کاخ صاحبقرانیه است که یکی از قسمت های پربازدید مجموعه به شمار می رود. دلیل نامگذاری این قسمت وجود حوضی در وسط آن است که در گذشته آب قنات از آن عبور می کرد تا هوای فضا را تازه و خنک نگه دارد. امروزه آب در این حوض جریان ندارد تا از آسیب به سازه جلوگیری شود. در دو طرف حوضخانه راهروهایی به چشم می خورند که هر کدام شامل چندین اتاق هستند و در دوره های مختلف استفاده های گوناگونی از آنها شده است. در این بخش می توانید کالسکه و کجاوه ناصرالدین شاه را ببینید و نگاهی هم به چیدمان میز جشن های 2500 ساله بیندازید. آثار هنری به در و دیوار این قسمت زینت خاصی بخشیده اند و چشم از دیدن آنها سیر نمی شود.

نکته: این بخش تا اطلاع ثانوی تعطیل است.

بروز رسانی 1399/03/21

6- موزه جهان نما

موزه جهان نما در واقع قسمتی از کاخ صاحبقرانیه است که امروزه کاربری موزه پیدا کرده و ورودی جداگانه ای دارد. این موزه در ضلع غربی کاخ قرار دارد و فضایی را برای نگهداری آثار و اشیای هنری اهدایی و یا خریداری شده ایجاد کرده است. این کاربری در سال 1355 برای این قسمت از ساختمان در نظر گرفته شد و پس از انقلاب اسلامی در بهمن ماه 1376 آن را به عنوان موزه بازگشایی کردند.

 این فضا با چهار سالن، آثار زیبا و منحصر به فردی را در خود جای داده و سقف قسمت میانی با نقاشی روی چوب با نقوش گل و مرغ شیراز مزین شده است. موزه جهان نما گنجینه ای ارزشمند از آثار هنری است که برای برخی از آنها نمی توان قیمتی تعیین کرد. 

بهای بلیت: 4000 تومان برای اتباع ایرانی و 30000 تومان برای اتباع خارجی

بروز رسانی 1399/03/21

7- موزه خودروهای اختصاصی نیاوران

در شمال غربی مجموعه و در موزه خودروهای اختصاصی، می توانید به تماشای خودروهای متعلق به خاندان سلطنتی بپردازید. از جمله آثار این مجموعه می توان به خودروهای اختصاصی خاندان پهلوی، موتور سیکلت های کوچک متعلق به فرزندان پهلوی و ماکت های خودرو اشاره کرد. برنامه ایجاد این موزه از فروردین ماه 1391 در دستور کار قرار گرفت و در تیرماه همان سال به صورت رسمی افتتاح شد. موزه فضایی برابر 200 متر مربع دارد و در گاراژ سابق مجموعه ایجاد شده است.

بهای بلیت: 4000 تومان برای اتباع ایرانی و 30000 تومان برای اتباع خارجی

بروز رسانی 1399/03/21

8- باغ موزه کتیبه ها

در اردیبهشت ماه 1387 با هدف آشنایی بیشتر مردم با کتیبه های ایران، مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران با همکاری پژوهشکده زبان و گویش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، موزه ای را در فضای باز قسمت شرقی باغ نیاوران ایجاد کرده و مولاژِ (نمونه مشابه) کتیبه ها را در ابعاد بزرگتر به نمایش گذاشته اند. تعداد مولاژ ها به 43 عدد می رسد و علاوه بر آشنایی مردم با تاریخ و کتیبه ها، فضای خاصی را در این قسمت مجموعه ایجاد کرده است.

کتیبه های شاپور و اردشیر در نقش رستم، کتیبه شاپور یکم در نقش رجب، کتیبه کرتیر در نقش رجب از جمله کتیبه هایی است که در این باغ موزه به چشم می خورند.

بهای بلیت: رایگان

بروز رسانی 1399/03/21

شما را به تماشای این ویدیوی زیبا از مجموعه نیاوران تهران دعوت می کنیم

تاریخچه باغ نیاوران

این باغ که امروزه با نام مجموعه فرهنگی-تاریخی نیاوران شناخته می شود مساحتی حدود 11 هکتار را به خود اختصاص داده است. بناهای موجود در این مجموعه زیبا و تماشایی، در دوره های قاجار و پهلوی ساخته شده و امروز زیبایی های خود را به نمایش گذاشته اند.

شاهان قاجار که به دنبال مناطق ییلاقی بودند این مکان خوش آب و هوا را در تهران برای خود انتخاب کردند. فتحعلی شاه برای گذراندن تابستان و لذت بردن از تفریحات تابستانی، محلی را در نیاوران امروز و در کنار روستای گُرده وی یا گُرده به انتخاب کرد. وی دستور داد تا باغی با صفا در اندازه ای کوچکتر از ابعاد باغ نیاوران امروزی در این محل بسازند. باغ دقیقا در محلی ساخته شد که پیشتر از این نیزاری بیش نبود؛ به همین دلیل این باغ به نی آوران مشهور و در گذر زمان با نام نیاوران خوانده شد.

بعد از فتحعلی شاه، محمدشاه به ساخت بنای کوچک و ساده ای در باغ اکتفا کرد؛ اما ناصرالدین شاه کاخ با شکوه صاحبقرانیه را ساخت. در ادامه سلطنت قاجار کوشک احمد شاهی آخرین بنایی بود که در این باغ ساخته شد.

در دوران رضاخان این مجموعه استفاده خاصی نداشت تا اینکه تصمیم بر این شد تا برای عروسی پسرش محمدرضا و فوزیه آماده شود؛ مراسمی که به دلیل سردی هوا به مکان دیگری انتقال یافت. محمد رضا پهلوی در زمان سلطنت خود دستور تخریب بناهای کوچک باغ و احداث کاخی مدرن جهت سکونت خود و خانواده اش صادر کرد. وی تا زمان خروج از ایران در همین بنا سکونت داشت.

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران این کاخ توسط نیروهای انقلابی در سال 1357 تسخیر شد و در سال 1360 در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفت. کاخ نیاوران در سال 1365 برای اولین بار با کاربری موزه بازگشایی شد. نیاز به تحقیقات در زمینه میراث فرهنگی و افزایش سطح دانش کشور در این زمینه باعث شد تا در سال 1368 محل مدرسه اختصاصی در کاخ نیاوران به مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی اختصاص یابد. پس از یک سال فضاهای جانبی هم تحت عنوان خوابگاه مورد استفاده قرار گرفت.

بناهای دیگر موجود در محوطه باغ شامل موزه جهان نما، کاخ صاحبقرانیه و کوشک احمدشاهی نیز به ترتیب در سال های 1376، 1377 و 1379 در معرض بازدید عموم قرار گرفتند. امروزه این اثر در مالکیت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار دارد و بازدید عموم از آن آزاد است .

نظرات خارجی ها

مجموعه نیاوران یکی از جاذبه هایی است که خارجی ها نیز به آن علاقه نشان می دهند. در اینجا سری به وبسایت تریپ ادوایزر می زنیم و نظرهای تعدادی از این گردشگران را می خوانیم:

گردشگر هندی | تاریخ بازدید دی 1397

طبیعت و تاریخ

مجموعه ای زیبا با جلوه هایی تماشایی. روز زیبا و کمی سرد را در این مجموعه تجربه کردیم. به بخش هایی از محوطه هم رفتیم که خیلی به درد عکاسی می خوردند.

مونیکا از اسپانیا | تاریخ بازدید تیر 1397

گزینه های بیشتری در منطقه وجود دارد

مجموعه نیاوران در شمال شهر تهران قرار دارد و از چندین کاخ تشکیل شده است. این مجموعه واقعا ارزش بازدید دارد و در سفرتان به تهران باید آن را ببینید. فضای باغ پر از درختان و پوشیده از چمن است و صدای رودخانه به گوش می رسد. در داخل کافی شاپ غذاهای خوشمزه و متنوعی وجود دارد. همچنین این فضا برای پیاده روی عالی است. پس از دیدن مجموعه، می توانید با یک تاکسی یا اتوبوس به میدان تجریش و بازار و امام زاده صالح بروید و گردش تان را کامل کنید.

پیتر از استرالیا | تاریخ بازدید خرداد 1397

باغ زیبا، کاخ های جدید و معاصر جالب

بازدید از باغی آرامش بخش و سرسبز در دامنه شمال تهران، چیزیست که با ورود به مجموعه نصیب تان می شود و شما را برای لحظاتی از شلوغی دیوانه کننده تهران دور می کند. کاخ های این مجموعه واقعا ارزش بازدید را دارند.

گردشگری از بوسنی و هرزگوین | تاریخ بازدید اردیبهشت 1397

مجموعه ای عالی

با ورود به مجموعه نیاوران می توانید احساس کنید که شاه پهلوی و خانواده سلطنتی چگونه در آن زندگی می کردند. باغ نیاوران بسیار زیباست و در آن از دیدن حوض آب و شنیدن صدای پرندگان و تماشای سرسبزی درختان لذت می برید. کاخ نیاوران کاخی بسیار بزرگ با اتاق های متعدد است. بازدید از این مکان را به شدت توصیه می کنم.

گردشگر آمریکایی | تاریخ بازدید اردیبهشت 1397

کاخ آخرین شاه ایران

اینجا یک مجموعه زیباست که معماری سنتی و مدرن ایرانی را ارائه می دهد. کوشک احمد شاهی از همه بناها قدیمی تر است و از سلسله قاجار به جا مانده است. کاخ اصلی، جدیدترین بناست که در دهه 60 میلادی بر اساس معماری مدرن ایرانی ساخته شده و سکونتگاه محمدرضا شاه پهلوی، آخرین پادشاه ایران بوده است. این مکان واقعا زیباست.

گردشگر بلژیکی | تاریخ بازدید فروردین 1397

این مجموعه را بیشتر از گلستان دوست داشتیم

برای رسیدن به این مجموعه باید تاکسی سوار شوید چرا که آخرین ایستگاه مترو با آن فاصله زیادی دارد. شاید مجبور باشید برای دیدن این جاذبه راه زیادی را بروید؛ اما ارزشش را دارد. کتابخانه را از دست ندهید و حتما بلیت آن را تهیه کنید. از سوی دیگر، ساختمان کوچک زرق و برق دار ارزش پول اضافی برای ورود به آن را نداشت و تنها نمای خارجی اش زیبا بود.

گردشگر هندی | تاریخ بازدید اسفند 1396

قصر شاه

نیاوران مجموعه بسیار معروف و بزرگی است که زمانی شاه ایران در آن زندگی می کرد. این مجموعه واقعا ارزش دیدن داشت. اگر می خواهید بازدید خوبی داشته باشید حدود 4-5 ساعت را برای آن کنار بگذارید. اگر خسته شدید می توانید در کافه مجموعه یک قهوه بنوشید و لذت ببرید.

موقعیت جغرافیایی مجموعه نیاوران

مجموعه نیاوران بر روی تپه ای در شمال شهر تهران واقع است و به دلیل امتیازاتی که نسبت به محدوده های جنوبی، شرقی و غربی خود برخوردار است، اشراف خوبی به پیرامون خود دارد.

این مجموعه در ضلع شرقی میدان شهید باهنر (نیاوران) قرار دارد و در ضلع جنوبی با پارک نیاوران هم مرز است. انتهای شمالی خیابان پاسداران به ورودی جنوب غربی مجموعه می رسد و ضلع شمالی در کنار ادامه خیابان شهید باهنر که با عنوان خیابان کاشانک شناخته می شود کشیده شده است و این همجواری تا حد شمال غربی مجموعه ادامه دارد. ضلع شمالی شرقی مجموعه در همجواری خیابان نصیر آبادی و ضلع شرقی آن در کنار خیابان حیدری راد (مهمانسرا) قرار گرفته است.

اطلاعات بازدید

زمان بازدید: همه روزه به جز 14 خرداد، 21 رمضان، تاسوعا و عاشورای حسینی، 28 صفر، 25 شوال (شهادت امام جعفر صادق (ع))

ساعات بازدید: شش ماه اول سال از ساعت 09:00 تا 19:00 و شش ماه دوم سال 08:00 تا 17:00

آخرین زمان برای خرید بلیت: یک ساعت پیش از اتمام زمان بازدید

بهای بلیت: توجه داشته باشید که باید فقط برای قسمت هایی که قصد بازدید از آنها را دارید بلیت تهیه کنید؛ اما تهیه بلیت ورودی مجموعه اجباری است.

بهای بلیت بازدید از آثار مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران

بروز رسانی 1399/03/21

تخفیف های بازدید

گروه های زیر می توانند همه روزه به جز روزهای پنج شنبه و جمعه و تعطیلات رسمی از تخفیف برخوردار شوند:

بلیت نیم بها

• دانش آموزان به صورت گروهی و هماهنگی از طرف مدارس
• آزادگان، جانبازان و خانواده شهدا با ارایه کارت شناسایی
• دانشجویان به صورت گروهی و با هماهنگی از طریق دانشگاه مربوطه
• بسیجیان به صورت گروهی و با هماهنگی از طریق پایگاه های بسیج
•  بازنشسته به همراه یک نفر با ارایه کارت بازنشستگی
• افراد تحت پوشش کمیته امداد با ارایه کارت شناسایی
• افراد تحت پوشش بهزیستی با ارایه کارت شناسایی

 بلیت رایگان

• راهنمایان تور با ارایه کارت معتبر راهنمایان گردشگری
• کارمندان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

جهت انجام بازدیدهای گروهی اعم از دانش آموزی، دانشجویی، بسیج و ... باید درخواست خود را به شماره فکس 22287012 بفرستید و هماهنگی با روابط عمومی مجموعه با شماره 22282020 و 22282050 را نیز انجام دهید.

با توجه به حجم بالای گروه های بازدید، مجموعه درصورت عدم هماهنگی با روابط عمومی و صدور وقت قبلی از پذیرش گروه معذور است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با روابط عمومی مجموعه نیاوران به شماره ۱۵-۲۲۲۸۲۰۱۲ تماس حاصل کنید.

نکات مهم بازدید از مجموعه نیاوران

زمان پیشنهادی برای بازدید همه مجموعه 2 ساعت است؛ اما برای اینکه بتوانید بدون دغدغه از مجموعه بازدید کنید زمان بیشتری را اختصاص دهید. صبح ها زمان بهتری برای بازدید است و فرصت بیشتری برای شما فراهم می آورد؛ با شروع بازدید از صبح دیگر دغدغه تمام شدن وقت را ندارید.

بازدید خود را در مسیرهای تعیین شده انجام دهید. 

دست کودکان خود را به هنگام بازدید رها نکنید تا از مسیر خارج نشوند. عدم کنترل آنها می تواند منجر به برخورد کودکان تان به آثار نمایشی و در نتیجه آسیب به آنها شود.

 فاصله مناسب با حفاظ های شیشه ای و پایه ای را حفظ کنید تا باعث سقوط این حفاظ ها نشوید.

به هیچ عنوان آثار را لمس نکنید. این کار باکتری، رطوبت، تعرق و ... دستان شما را به آثار منتقل می کند و به مرور منجر به ایجاد برخی ترکیبات آسیب رسان در سطح آنها و در نهایت تخریب شان می شود.

در هنگام عکاسی از آثار موزه ای از فلاش استفاده نکنید. فلاش اشعه های آسیب رسان دارد و به مرور زمان بر روی آثار مختلف مانند تابلوهای نقاشی، بافته ها، آثار دارای رنگینه و... تاثیر بدی می گذارد و موجب از بین رفتن آنها می شود.

در هنگام عکاسی به ویژه در داخل موزه ها از مونوپاد استفاده نکنید چرا که احتمال برخورد با اشیا را افزایش می دهد.

عکاسی حرفه ای با تجهیزات جانبی از قبیل سه پایه و ... در محوطه و داخل موزه ها ممنوع است مگر آنکه مجوز آن صادر شده باشد.

عکاسی تبلیغاتی بدون اخذ مجوزهای لازم در محوطه و داخل موزه ها ممنوع است.

توقف در مسیر بازدید جهت عکس های یادگاری موجب ازدحام جمعیت می شود. به دلیل مسایل حفاظتی از این کار خودداری کنید.

خوراکی خود را به فضای داخلی موزه ها نبرید.

از ریختن زباله در فضاهای داخلی موزه ها و فضای سبز مجموعه خودداری کنید.

ورود کالسکه کودک به داخل موزه ها ممنوع است.

در صورت مشاهده هرگونه خسارت و آسیب بازدیدکنندگان به بناها و آثار موزه ای از قیبل یادگاری نویسی بر روی بناها، مجسمه های محوطه و درختان باغ، دفتر یگان حفاظت مجموعه را آگاه سازید.

در صورت تمایل برای بازدید گروهی، سازمانی و اداری حتما هماهنگی های لازم را با روابط عمومی مجموعه انجام دهید.

در صورت داشتن هر گونه سوال از راهنمایان موزه کمک بگیرید.

امکانات مجموعه نیاوران

مجموعه نیاوران برای بازدیدکنندگانش امکاناتی را نیز در نظر گرفته است که می توانید از آنها استفاده کنید که عبارتند از:

• نیمکت هایی در محوطه
• سرویس بهداشتی
• نمازخانه
• آبسردکن
• کافه رستوران در کنار کوشک احمدشاهی
• فروشگاه صنایع دستی

بخش های خدماتی

برخی قسمت های کاخ نیاوران صرفا برای ارایه خدمات تخصصی ایجاد شده اند و شاید خیلی به کار بازدیدکنندگان نیایند اما بد نیست با آنها آشنا شوید.

1- مرکز اسناد

اسناد موجود در مجموعه بخش هایی از رویدادهای بیرونی و درونی دربار شاهنشاهی را در خود دارند که همگی با تاریخ معاصر ایران هستند. این اسناد ارزش بسیاری دارند و نکات جالبی را در خود جای داده اند. پس از انقلاب اسلامی بخشی از ساختمان کاخ نیاوران که پیش از انقلاب محل استقرار خدمه بود، را به انبار اموال موزه ای تبدیل کردند. پس از مدتی این بخش به عنوان مرکز اسناد کاخ های نیاوران احیا و آماده بهره برداری شد. در تاریخ دوم خرداد ماه 1383 همزمان با هفته بزرگداشت میراث فرهنگی این واحد رسما کار خود را آغاز کرد. 

در این مرکز مجموعه ای از اسناد تاریخی معاصر از کاخ های نیاوران نگهداری می شود که عبارتند از:

آلبوم های عکس نگاتیو، اسلاید: مجموعه ای از آلبوم عکس هایی که بیشتر آنها به دوره پهلوی دوم تعلق دارند و تعدادی نیز از دوره پهلوی اول به یادگار مانده اند. این آلبوم ها موضوعاتی همانند شخصیت ها، خانواده پهلوی، مراسم های رسمی، تاجگذاری، تشریفات، ابنیه تاریخی و … دارند.

اسناد: دست نوشته های مشخص خانواده پهلوی دوم و مدارک مربوط به امور داخلی دربار

صفحات گرامافون و نوارهای صوتی: مجموعه ای از آثار موسیقی کلاسیک، جاز و … جهان و موسیقی سنتی و پاپ ایران، قصه، شعر، آوازهای کودکان و ادبیات معاصر همانند اشعار نیما یوشیج ، اخوان ثالث و …

فیلم ها: تصاویری از مناظر کاخ های نیاوران و مراسم های رسمی، تشریفاتی و …. 

این آثار برای استفاده های تحقیقاتی و پژوهشی در اختیار پژوهشگران تاریخ معاصر ایران قرار می گیرند.

2- واحد حفاظت و مرمت

 حفظ و نگهداری مجموعه آثار کاخ ها و موزه های مجموعه از اهداف تعریف شده واحد حفاظت و مرمت مجموعه تاریخی-فرهنگی نیاوران است که از تاریخ اردیبهشت‌ماه 81 فعالیت می کند. این واحد پس از بررسی وضعیت آثار تاریخی و تزیینات وابسته به معماری، اقدام به تنظیم برنامه‌های پژوهشی و اجرایی در راستای نیازهای حفاظتی و اولویت‌های مرمتی آثار می کند و به تفاوت در شیوه تعریف برخی موارد حفاظتی در فضای کاخ ها و  موزه‌ها نیز توجه دارد.

فعالیت های این واحد در بخش های زیر طبقه بندی می شود:

• تجهیز و نوسازی مرکز اسناد 
• فعالیت های حفاظتی 
• آزمایشگاه ها و کارگاه ها 
• مطالعه و پژوهش

3- گالری و نمایشگاه

ساختمانی در مجموعه نیاوران قرار دارد که به برگزاری نمایشگاه و گالری های متنوع اختصاص دارد. علاقه مندان می توانند آثار خود را در این ساختمان به نمایش درآورند و از این امکان مجموعه استفاده کنند. ممکن است در مراجعه به این مجموعه نمایشگاهی را در این قسمت نیز ببینید.

باغ نیاوران | زیستگاه گیاهان و جانوران

کیفیت مناسب خاک و آب محوطه، در شکل ‌گیری، بقای جمعیت گیاهی و پوشش فضای سبز آن نقش مهمی را ایفا کرده است و خاک های حاصلخیز دامنه کوه های البرز و آبرفت های کوهپایه‌ای، محیط رشد و تغذیه مناسبی را در این باغ مهیا کرده اند.

درختان کاخ، چنار، نارون و گردو در همه جای باغ به چشم می خورند. شمال باغ میزبان خوبی برای درختان توت و شاتوت، فندق، آلو، سیب، گوجه سبز، ماگنولیا، بلوط، سپیدار، سرو، سولاق، برگ نو، لوراو و گونه ای خاص از سرو به نام ژونی پروس است. درختچه های توری، مو، یاس زرد، یاس خوشه ای و گل یخ نیز در کنار درختان جا خوش کرده اند.

گونه های گیاهان تزیینی و پوششی همچون رز، شمشاد، پاپیتال، پیچ گلیسین، پیچ امین الدوله، انواع گل های هفت رنگ و مینیاتوری، گل های فصلی و دایمی مانند کوکب کوهی، آماراتتوس قرتفل و حنا جلوه خاصی به باغ بخشیده اند.

این باغ زیبا 13 گونه پرنده را در آغوش گرفته است. گنجشک خانگی، بلبل خرما، مینا، دلیجه، چرخ ریسک، کبوتر کوهپایه، سار، کلاغ ابلق، دارکوب خالدار، شاه طوطی، طوطی طوقی صورتی، قمری معمولی و یاکریم مامن خوبی را در این باغ یافته اند.

برای ایجاد شرایط مناسب زندگی و جلوگیری از مهاجرت پرندگان در زمستان و محافظت از آنها در برابر آسیب ها، آشیان و مخازن دانه متناسب با محیط بر درختان قرار داده اند. این کار توسط مجموعه نیاوران و با همکاری اساتید و دانشجویان دانشکده علوم دانشگاه تهران صورت گرفته است.

دغدغه های کارناوالی

با گذشت زمان پدیده افزایش سن درختان، ریشه‌ دهی بیشتر و توسعه سیستم ریشه‌ها غیرقابل انکار است. با این اتفاق، مواد آلی و مغذی موجود در خاک کاهش یافته و در کیفیت فیزیکی درختان تاثیر محسوسی برجای می گذارد. این باغ به دلیل شیب تند زمین و توپوگرافی خاص آن، جاری بودن آب از شمال به جنوب و حرکات مداوم آب در جهات مختلف و استفاده از سیستم آبیاری غرقابی و بارانی مستعد ابتلا به آفات و بیماری هایی است که کنترل شان ماموریتی مشکل را به وجود می آورد. این مشکل می تواند منجر به قطع حیات باغ و از بین رفتن تدریجی آن شود و دقت هرچه بیشتر مسوولین امر را می طلبد. 

در کنار از بین رفتن درختان، نباید فراموش کنیم که ساخت کاخ جدید نیاوران و پارک نیاوران در دهه چهل خورشیدی آسیب هایی را به کاخ وارد کرده و قطع درختان به منظور مناسب سازی فضا و کاشت درختان جدید باعث از بین رفتن نمای باغ سازی ایرانی شده است. پس مراقبت بیشتر از این مجموعه امری است که باید جدی گرفته شود تا آسیب های جدید تری متوجه این باغ نشوند.

توصیه های کارناوالی

اگر در باغ غذای مورد علاقه تان را نیافتید نگران نباشید. در بیرون از مجموعه هم رستوران هایی برای صرف غذا وجود دارند و شما می توانید روزی به یاد ماندنی برای خود خلق کنید.

در محوطه مجموعه گاهی برنامه های خاصی مانند کنسرت و نمایشگاه برگزار می شود. می توانید با مراجعه به سایت مجموعه و یا تماس با روابط عمومی از این برنامه ها اطلاع پیدا کنید.